„Łukasz – czołowiek nasz”

Wybór imienia dla dziecka to sprawa nie tak prosta, jakby się nam wydawało. O ile kiedyś o tym, jak będzie się nazywać dziecko, decydował duchowny, który nadawał najczęściej imię świętego, czczonego w danym dniu, to dziś jest to kwestia upodobań rodziców oraz panującej mody. Co ciekawe w ostatnich latach coraz częściej rodzice wybierają imiona odwołujące się do tradycji.

Niemal każdy z rodziców chce, by imię jego dziecka było wyjątkowe i nieszablonowe, a przy tym nie piętnowało go w przyszłości. Decydujące jest tu dość względne i subiektywne kryterium ładności, rozumiane niekiedy w bardzo różnorodny sposób. Bo dla jednych ładne jest imię używane przez idola lub bohatera ulubionego filmu, dla kogoś innego imię niewyróżniające, popularne w środowisku większościowym, a dla jeszcze innego – imię zakorzenione we własnej tradycji kulturowej – czy to narodowej, czy religijnej.

Jak nazwać małe dziecko, by było i ładnie, i zgodnie z podlaską tradycją ukraińską? Zdawałoby się, nic trudnego – w końcu przecież zestaw imion popularnych dawniej i dziś jest dość obszerny. Z jednej strony funkcjonowały na Podlasiu imiona uniwersalne, do dziś chętnie wybierane nie tylko przez prawosławnych, ale też przez katolików. Z drugiej zaś – wiele jest imion typowo wschodnich, zakorzenionych w tradycji ukraińskiej, często z ciekawymi miejscowymi formami gwarowymi, w tym zdrobnieniami, tak ważnymi, gdy zwracamy się do małego dziecka. Problemem jest jednak dotarcie do informacji o tym, jak w przeszłości nazywano dzieci w naszym regionie. Pewną informację znajdziemy w opracowaniach naukowych, np. w książce prof. Bazylego Tichoniuka „Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839”, w której materiał został podany w formie słownika z formami imion wyekscerpowanymi z materiałów źródłowych, powstałych głównie na terenie występowania gwar ukraińskich na Podlasiu. Wciąż jednak brakuje popularnonaukowych i ogólnodostępnych opracowań tego tematu.

Badając imiona w wybranych wsiach na terytorium czterech parafii – Czyże, Klejniki, Nowe Berezowo i Kuraszewo – udało mi się zapisać kilkaset form utworzonych od ponad 300 imion tradycyjnych, używanych jeszcze w XX wieku w środowisku wiejskim. Podobne bogactwo charakteryzuje analizowane przeze mnie od kilku lat XVIII-wieczne metryki parafii unickiej w Czyżach. Przeważająca większość imion – czy to zapisanych w metrykach, czy zachowanych w tradycji ustnej, to imiona męskie. Są one tak liczne, w dodatku mają tak wiele różnorodnych form, że zebrany dotychczas materiał nie zmieściłby się w ramach nawet dość obszernego artykułu w naszym czasopiśmie. Postaram się więc przedstawić najpopularniejsze tradycyjne imiona męskie, funkcjonujące na wąskim terytorium występowania gwar ukraińskich w granicach przede wszystkim obecnego powiatu hajnowskiego – tak, by każdy, kto szuka odpowiedniego imienia dla swojego dziecka, mógł wybrać spośród tych, jakimi kiedyś chrzczono w naszym regionie.

Skąd imiona na Podlasiu?

Tematowi imion poświęciłam kilka artykułów, w tym publikowany dekadę temu w numerze 5/2010 „Nad Buhom i Narwoju” artykuł „Podlaskie imiona”. Skupiłam się w nim jednak głównie na imionach żeńskich, które nie są tak liczne i różnorodne, jak imiona męskie. Tych, którzy szukają ciekawego tradycyjnego imienia dla dziewczynki – odsyłam do tego artykułu. Tutaj przedstawię najpopularniejsze tradycyjne imiona męskie. Zanim jednak przejdę do tego tematu, chciałabym w kilku słowach powiedzieć o formowaniu się systemu imienniczego na Podlasiu między Bugiem a Narwią.

Tradycyjny system imienniczy wśród ludności posługującej się gwarami ukraińskimi w naszym regionie kształtował się przez wiele stuleci. Na powstanie bogatego i różnorodnego imiennictwa miały wpływ procesy historyczne, uwarunkowania społecznokulturowe, a przede wszystkim kwestie językowe i religijne. Jeszcze do XIII w. na Podlasiu najpopularniejsze były imiona słowiańskie (Bohdan, Jarosław, Żdan – stąd nazwisko Żdanuk). Pełniły one nie tylko funkcję odróżniającą, ale też magiczną – wierzono, że wybierając konkretne imię, można mieć wpływ na przyszłość dziecka, jego charakter, ochronić przed demonami etc. Imiona słowiańskie często były dwuczłonowe, np. wyrażające życzenie sławy imiona Mirosław i Sławomir (jako ciekawostkę można powiedzieć, że tych dwóch popularnych również dziś imion, nie znajdziemy w spisach cerkiewnych).

Imiona chrześcijańskie pojawiły się na Podlasiu zapewne już na przełomie X i XI w. Jak zauważa prof. Tichoniuk: „Na pierwszym etapie adaptacji zostały poddane imiona cerkiewno-słowiańskie, czyli już wcześniej zeslawizowane na gruncie południowosłowiańskim (bułgarsko-macedońskim) formy greckie. Nieco później, mniej więcej w XIV-XV w., podobnemu procesowi podlegały formy łacińskie, często już ukształtowane według kanonów języka polskiego. A zatem w XVI w. mamy już do czynienia z zakorzenionym chrześcijańskim systemem imienniczym w miejscowym społeczeństwie”.

Imiona chrześcijańskie na gruncie słowiańskim uległy znacznym przeobrażeniom fonetycznym oraz morfologicznym, mającym na celu dopasowanie do struktury danego języka. Tam więc, gdzie ludność posługiwała się różnymi regionalnymi odmianami ukraińskiego (a warto podkreślić, że nie był wówczas jeszcze ukształtowany współczesny język literacki), imiona zostały poddane transformacji zgodnie z zasadami tegoż języka.

W imionach, które adaptowały się na gruncie ukraińskim, doszło m.in. do wymiany obcych dźwięków, np. litery f na ch, np. Filimon – Chilimon, chw, np. Parfienij – Parchwi^en, lub p, np. Afanasij – Panas, Nikifor – Niczypur. Zamiast głoski g pojawiło się h: Hawryło, Harasim.

W imionach popularnych między Bugiem a Narwią wyraźnie widzimy cechy języka ukraińskiego, takie jak chociażby okanie, np. Dorochwi^ej, twarde e, np. Weremi^ej, Semen itd. Wiele jednak zmian miało charakter przypadkowy, stąd też ogromna różnorodność form imiennych w zależności od parafii, a nawet konkretnej wsi.

Często długie i obco brzmiące imiona cerkiewne skracano do form jedno- lub dwusylabowych. Tak pojawiły się, poświadczone na Podlasiu głównie w dokumentach z XV i XVII w., formy jak chociażby Hryć (Grzegorz), Sać (Izaak), Lasz (Eliasz). Następnie, jak zauważa prof. Tichoniuk, wzbogacano je o słowiańskie formanty, głównie o charakterze zdrobniałym, np. Fim – Fimko (Eufemiusz).

Wpływ na imiennictwo ukraińskojęzycznych Podlasian miało przyjęcie unii brzeskiej 1596 r. i stopniowa latynizacja Cerkwi, zwłaszcza po synodzie zamojskim 1720 r. Z cerkwi unickich usuwano ikonostasy, wprowadzano ołtarze boczne, konfesjonały, ławki, pojawiły się również elementy liturgii zachodniej, a także nowe święta (np. Zeleneć, czyli miejscowy odpowiednik Bożego Ciała). Wprowadzono język polski do nabożeństw i kazań, po polsku odmawiano modlitwy dotychczas odmawiane w języku cerkiewnosłowiańskim, a także w języku polskim zaczęto zapisywać księgi parafialne.

Podczas sporządzania metryk w języku polskim, najpierw sporadycznie, a później coraz częściej ruskie formy gwarowe zastępowano ich polskimi odpowiednikami, np. Stefan zamiast Stepan, Grabryel zamiast Hawryło, Ignacy zamiast Ihnatij. Na szczęście jednak wiele form imiennych z dawnych metryk zachowuje cechy gwarowe charakterystyczne dla lokalnej gwary ukraińskiej. Dlatego też oprócz formy Jan pojawia się często Iwan, oprócz Grzegorza – Hrehory, Hrehor, Daniela – Daniło, Bazylego – Wasil, Wasilij itd. Taka niejednolitość miała jednak wpływ na stopniowe zakorzenianie się różnych form nazwisk tworzonych od tego samego imienia, np. od imienia Wasilij mamy na interesującym nas obszarze nazwiska Bazyluk, Wasiluk, Wasyluk.

Po likwidacji unii w 1839 r. księgi cerkiewne były zapisywane po rosyjsku, a formy gwarowe zastępowane rosyjskimi odpowiednikami. Tak też pojawiły się formy typu Николай Феодоровь Козловскій, Федорь Кириловь Брукъ. Kolejny etap, związany z pewną adaptacją imion i form rosyjskich, związany był z masowym wygnaniem ludności prawosławnej w głąb Rosji w 1915 roku i kilkuletnim pobytem wśród Rosjan. W czasie bieżeństwa Podlasianie zaadaptowali, a następnie, po powrocie, zaczęli powszechnie używać form imiennych, charakterystycznych dla języka rosyjskiego, które często zaczęły wypierać miejscowe tradycyjne warianty imion. Żorżyk, Piet’ka, Żenik, Miszka, Alosza – to tylko niektóre przykłady.

W drugiej połowie XX w. wśród ludności prawosławnej, i to nie tylko w miastach, ale też na podlaskich wsiach, upowszechniły się imiona i formy charakterystyczne dla języka polskiego, zwłaszcza od lat 60. i 70. XX w. zaczęły być coraz popularniejsze imiona katolickie lub wschodnie, mające swe odpowiedniki w tradycji polskiej, np. Dariusz, Wiesław. Księża prawosławni często niechętnie podchodzili do pomysłów rodziców, którzy chcieli nadać imię niefigurujące w cerkiewnym spisie imion prawosławnych, i np. Mirosława zapisywali jako Miron, Marzenę jako Marynę.

Druga połowa XX w. to czas coraz powszechniejszej migracji mieszkańców wsi do miast, a także związana z tym próba wtopienia się w tzw. środowisko większościowe. Ponieważ imiona były wyraźnym wyróżnikiem tożsamości etnicznej – ruskiego pochodzenia, często traktowanego jako wstydliwe, zaczęto je zmieniać, a dzieciom rodzącym się już w „lepszym” miejskim środowisku nadawano imiona bądź uniwersalne, bądź typowo polskie.

Tendencja, aby nazywać dzieci prawosławne polskimi imionami, utrzymywała się dość długo. Od około 20 lat widoczny jest jednak powrót do imion tradycyjnych, zakorzenionych w tradycji ludności prawosławnej, takich jak np. Mikołaj, Aleksander czy Eliasz.

„Ochrzciłem syna Petra z V.V. Rodzicow Iwana y Pelahij…”

Jakie imiona były w przeszłości najpopularniejsze – oczywiście tych świętych, których Cerkiew wspomina najczęściej. A najczęściej w kalendarzu cerkiewnym – jak się nietrudno domyślić – wspomina się świętych o imieniu Jan, bo aż w 87 dniach roku (co ciekawe, na podlaskich wsiach mamy wyraźne rozróżnienie – imieniem Jan nazywa się św. Jana Chrzciciela, a imieniem Iwan – Jana Teologa). Stąd też przez dłuższy czas było to najpopularniejsze imię mieszkańców wsi podlaskich. Inne popularne imiona świętych to: Teodor (42 dni), Piotr (33 dni), Stefan (29 dni), Jakub (26 dni), Bazyli i Grzegorz (25 dni), Paweł (23 dni), a także Józef (19 dni).

Chcąc ustalić zestaw najpopularniejszych w przeszłości imion męskich, sięgnęłam po bardzo dobrze zachowane metryki chrztów dawnej parafii unickiej w Czyżach, z których wybrałam księgi z lat 1730-1750. Zestaw imion, jakie nadawano niemalże 300 lat temu, można uznać za klasyczny i typowy dla wsi ukraińskojęzycznych, przy czym nie tylko w dawnej parafii Czyże, ale – jak można zakładać – na szerszym terytorium Podlasia.

Warto tu zauważyć, że dawna parafia unicka w Czyżach obejmowała znacznie więcej wsi, bo nie tylko należące do dzisiejszej Parafii Prawosławnej Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny wsie Czyże, Zbucz, Leniewo, Lady, Łuszcze, Osówkę, Podrzeczany, Kojły i Rakowicze, ale też Kuraszewo (dziś samodzielna parafia) oraz Krzywą (obecnie parafia w Szczytach). Bywało, że w miejscowej cerkwi chrzczono dzieci ze wsi należących do innych parafii – z Szostakowa, Pasynek, Łoknicy. Były to zarówno dzieci unitów (dawnych prawosławnych), jak i katolików z Lad czy Osówki. Co roku chrzczono około setki dzieci, choć trzeba pamiętać, że w tamtych czasach śmiertelność noworodków była bardzo duża.

A oto, jakie imiona męskie były najpopularniejsze w połowie XVIII wieku, w latach 1730-1750. Podaję wersję w języku polskim i ukraińskim, a także liczbę dzieci nazwanych danym imieniem w ciągu przeanalizowanego dwudziestolecia. Omijam formy, w jakich imiona pojawiają się w metrykach – są one zbyt różnorodne, w dodatku tylko część z nich oddaje miejscową wymowę gwarową (Demjan, Maxim, Mikita), inne są zapisane w wersji polskiej oraz zgodnie z zasadami pisowni obowiązującymi wówczas w języku polskim (Theodor, Eudoxya), inne to swoiste hybrydy (Ftoma, Jewsegnij, Timoftej) – jednak jest to temat na inne, bardziej językoznawcze opracowanie.

Jan / Іван – 102

Grzegorz / Григорій – 45

Teodor / Федір – 41

Michał / Михайло – 37

Bazyli / Василь – 35

Paweł / Павло – 30

Jakub / Яків – 28

Symeon / Семен, Симеон – 28

Piotr / Петро – 27

Stefan / Степан – 27

Mikołaj / Микола, Миколай – 23

Andrzej / Андрій – 22

Aleksy / Олексій – 22

Daniel / Данило – 21

Damian / Дем’ян – 18

Maksym /Максим – 18

Antoni / Антон, Антоній – 17

Joachim / Яким – 16

Kodrat, Kondrat / Кіндрат – 16

Gabriel / Гаврило – 15

Dymitr / Дмитро – 15

Nikita / Микита – 15

Filip / Пилип – 14

Prokop / Прокоп – 14

Tymoteusz / Тимофій – 14

Tomasz / Фома – 13

Eliasz – Ілля – 12

Józef – Йосип – 12

Nicefor (dawniej Nikifor) – Никифор, Ничипір – 12

Onufry / Онуфрій – 12

Adam / Адам – 11

Roman / Роман – 11

Ignacy / Ігнат, Ігнатій – 10

Emilian / Омелян – 10

Korneliusz / Корній, Корнило – 10

Kosma / Кузьма – 10

Marcin / Мартин – 10

Samuel / Самуїл – 10

Jak widać na przykładzie powyższego zestawienia, zawierającego 38 imion męskich, najpopularniejsze prawie 300 lat temu były takie imiona, z których połowa nadal jest chętnie wybierana przez rodziców, a więc Grzegorz, Paweł, Jakub, Piotr, Mikołaj itd. Mniej popularne są z kolei takie imiona, jak Teodor, Bazyli czy Aleksy. Być może nie są one nadawane z powodu pewnej bariery psychologicznej, związanej z tym, że wciąż są to imiona popularne wśród najstarszego pokolenia mężczyzn na podlaskiej wsi. No, a jak nazwać dziecko imieniem, które kojarzy się ze starym człowiekiem – własnym dziadkiem czy jego wiejskim sąsiadem? Choć trzeba zauważyć, że w przypadku wielu imion, zwłaszcza żeńskich, ta bariera została już przełamana i coraz częściej w miejskich piaskownicach usłyszymy mamy wołające „Nina”, „Nastka”, a nawet „Nadia”.

Części imion, które znalazły się w zestawieniu, już od dawna nie nadaje się dzieciom. To Kondrat (nie mylić z Konradem), gwarowo Kuondrat, od którego zresztą pochodzą nazwiska Kondrat, Kondratiuk, Kondratowicz; Kosma, czyli po naszomu Kuźma, Onufry – Onopry itd.

Owe 38 imion to jedynie niewielka część z bogactwa imienniczego XVIII wieku. Spośród tych, które nadawano w przeanalizowanych latach 1830-1850, należy też wymienić takie, jak: Pantaleon, Izydor, Dionizy, Kasjan, Leoncjusz, Łukasz, Mateusz, Auksencjusz, Aleksander, Filemon, Cyryl, Eusygniusz, Eustachy, Efrem, Diomedes, Borys, Artemiusz, Gerasym, Karp, Laurencjusz, Polikarp, Eutymiusz, Łazarz, Lucjan, Mojżesz, Szymon, Tarasjusz, Terencjusz, Trofim, Zachariusz, Dawid, Antymiusz, Konon, Marek, Sylwester, Zenobiusz, Bartłomiej, Jeremiasz, Eudokim, Tyrs, Cyprian, Saba itd. Część z nich nadal jest popularna, inne już nie wrócą do mody i raczej nie usłyszymy, by ktoś w miejskiej piaskownicy czy na podlaskim polu wołał do dziecka Pantaleon (Pantilimon), Mojżesz (Mojsi^ej) czy Eutymiusz.

Co ciekawe, w analizowanym okresie ochrzczono tylko jednego Jerzego – imię to w tym czasie było, jak się zdaje, popularniejsze w środowisku miejscowych katolików; także jednego Sebastiana, jednego Rodiona (od którego mamy nazwisko Radiwoniuk, oficjalnie Radziwoniuk), jednego Mirona etc.

Oczywiście w ciągu lat zmieniały się tendencje imiennicze i w XX wieku popularność poszczególnych imion wyglądała już trochę inaczej. Wymagałoby to jednak dokładnego przejrzenia metryk chrztów z późniejszych okresów, co wiąże się jednak z dość pracochłonnymi analizami materiałów źródłowych.

„Ihnat – zji^ew kopu jahniat”

Wybór imienia dziecka to jedno, inna sprawa – sposób, w jaki rodzice będą się do niego zwracać – czy po polsku, czy może jednak po ukraińsku – w wersji literackiej lub gwarowej z formami zdrobniałymi.

Warto jednak podkreślić, że wiele wariantów imion, które od stulecia są zakorzenione w miejscowej tradycji, są to wersje rosyjskie. Często było tak, że do przedstawiciela najstarszego pokolenia mieszkańcy wsi zwracali się Stepan, a do młodszych już Stiopa, Sciopa, do najstarszego – Petro, do młodszego – Pietia. Bywa, że w niektórych wsiach tradycyjne wersje imion już dawno wyszły z użycia i nie usłyszymy tam form typu Jurko, ale jedynie Żorż i Żorżyk, nie Hryć czy Ryhuor, ale Grysza, Gryszka. W ogóle nie udało się zapisać, nawet od tych najstarszych mieszkańców wsi, miejscowej formy imienia Włodzimierz – Wołodimi^er, a najczęściej – Wołodia, Wołod’ka (zdaje się, że jedynie tak w ciągu ostatnich dziesięcioleci zwracano się do Włodzimierza w analizowanych wsiach).

Oto słowniczek najpopularniejszych imion, sporządzony z wykorzystaniem form, jakie zapisałam we wsiach wspomnianych wcześniej czterech parafii: Czyże, Klejniki, Kuraszewo i Nowe Berezowo. Niestety, ze względu na obszerność materiału, podaję tylko część zebranych przeze mnie imion męskich. Idą kolejno – forma w języku polskim, dalej jest ukraińska forma literacka oraz wersja gwarowa (akcent zaznaczony podkreśleniem), niekiedy też formy rosyjskie i polskie, które już tak wrosły w miejscową tradycję, że trudno byłoby ich tu nie umieścić:

Adam – Адам – Adam

Aleksander – Олександр – Aleksander, Aliksander, Oleksander, Oliksander, Alik, ros. Sasza, Saszka, Saszko, Szura, Szurka, Sania, Sanik

Aleksy – Олексій – Oleksi^ej, Aleksi^ej, Si^ejko, ros. Alosza, Aloszka

Anatol – Анатолій, Анатоль – Anatolij, Tolik

Andronik – Андронік, Андрон – Andron, Andronij, Ondron, Ondronij

Andrzej – Андрій – Ondri^ej, Ondry^ej, ros. Andrusza, Andruszka, Ondrusza, Ondruszka

Antoni – Антон, Антоній – Antonij, Onton, Ontonij, Tonik, Antuoś, Ontoś, ros. Antosza, Antoszka

Antymiusz –Антим– Onfim

Antypa – Антипа – Antyp, Ontip

Arkadiusz – Аркадій – Arkadij, Orkadij, ros. Arkaszka

Arseniusz – Арсен, Арсеній – Orsentij, Arsenij, Arsieni

Artemiusz – Артем – Artemi, Artemij, Hartemij

Atanazy – Атанас, Афанасій, forma ludowa – Панас, Опанас – Afanasij, Afanaś, Panas, Panasko

Auksencjusz – Авксентій– Oksentij

Bartłomiej – Варфоломій – Warfołomi^ej, Wartołomi^ej, Bowtromi^ej, Bartuosz

Bazyli – Василь – Wasil, Wasia, Waśka, Waśko, Wasiuk, Wasiuta, Wasiutka

Bogdan – Богдан – Bohdan

Borys – Борис – Borys, ros.Bora, Borka

Cyprian – Купріян – Kupryjan, Kupryjanczyk

Cyryl – Кирило – Kirył, Kiryło, Kiryłko

Damian – Дем’ян – Demjan

Daniel – Данило – Daniło, Daniłko

Dawid – Давид – Dawid, Dawyd

Dionizy – Денис – Denis

Domecjusz – Дометій – Dementij

Doroteusz – Дорофій – Dorofi^ej, Dorochwi^ej, Dorochtej

Dymitr – Дмитро – Dmitryj, Dmitry, Dmitior, Dmitryk, ros. Mitia, Mit’ka

Eliasz – Ілля – Lasz, Ilja, Ilija, Lisi^ej, Ilisi^ej, Lijasz

Emilian – Омелян – Omelan, Omeluk

Eudokim – Явдоким – Jawdokim

Eufemiusz – Євфімій – Jefim, Juchim, Jewchim, Jewfim, Fim, Fimko

Eugeniusz –Євген, Євгеній – Jawhienij, ros. Żenia, Żenik, Gienia, Gienik, Gieniuś

Eustachy – Євстафій, Остап – Ostap

Filemon – Филимон – Chilimuon, Filimuon

Filip – Пилип – Pilip

Gabriel – Гаврило – Hawryjił, Hawryło, Hawryłko

Gerasym – Гарасим – Herasim, Hierasim, Harasim

Gleb – Гліб – Hleb

Grzegorz – Григорій – Ryhuor, Ryhuorko, Hrynia, Grynia, Greś ros. Grysza, Gryszka

Ignacy – Ігнатій, Ігнат, Гнат – Ihnat

Izaak – Ісак – Sak, Sać, Saczko

Izydor – Сидор – Sidur, Sidor, Siduor, Siduorko

Jakub – Яків – Jakub, Jakuw, ros. Jasza, Jaszka

Jan – Іван – Iwan, Iwanko, pol. Jan, Janek, Janczyk, Jasik, Janeczko, ros. Wania, Wańka, Wanieczka, Wańko

Jeremiasz – Веремій – Jeremi^ej, Weremi^ej

Jerzy – Юрій – Jurko, ros. Żorż, Żorżyk, Żora

Joachim – Яким – Jakim

Józef –Йосип – Juosip, Juzik

Julian – Юліан, Улян – Juljan, Uljan, Ulijan, Olijan, Julek

Justyn – Устин, Юстин – Ustyn, Ustynij, Ustynijko, Justyn

Kalinik – Каленик – Kalenik, Kalinij, Kalinik

Karp – Карп – Karp, Karpik

Kodrat – Кіндрат – Kuondrat

Konon – Конон – Konon

Konstanty (Konstantyn) – Костянтин, Кость –Kostentij, ros. Kościa, Kostia, Kościk, Kościeńka, Kotia

Korneliusz – Корнило – Korniło

Kosma – Кузьма – Kuźma, Kuźmik, ros. Kuzia

Leon – Лев – Lewuoń, Liwuoń, Lewko, ros. Lowa, Lonia, Lońka

Leoncjusz – Леонтій – Leontij, Leonti, ros. Lonia

Leonidas – Леонід – Leonid

Lucjan – Лук’ян – Łukjan

Łukasz – Лука – Łukasz, Łuka

Makary – Макар – Makar, Makaryk, Makareć

Maksim – Максим – Maksim, Maksimko

Marcin – Мартин – Martin, Marti^en

Marek – Марко – Marko

Mateusz – Матвій – Mat’wi^ej, Matwi^ej, Matfij, Fij

Metody – Мефодій, Методій – Mifodi, Mifodij, Fotia

Michał – Михайло – Michajił, Michal, Michajło, Michałko, ros. Misza, Miszka, Miszyk

Mikołaj – Микола, Миколай – Mikołaj, Mikoła, Mikołka, ros. Kola, Kolka, Koleńka, Kolik

Miron – Мирон – Miruoń, Miruon, Miruonczyk

Mitrofan – Митрофан – Mitrofan

Mojżesz – Мойсей – Mojsi^ej, Misi^ej

Naum – Наум – Naum, Nahum

Nazariusz – Назарій, Назар – Nazar, Nazarko

Nestor – Нестор – Nestiuor Nesciur

Nicefor – Никифор, Ничипір – Niczypur, Niczypor, Nikifuor, Nikifor

Nikita – Микита – Mikita

Nikon – Никон – Nikon, Nikun

Onufry – Онуфрій – Onufryj, Onopry, Onopryj

Parteniusz – Парфеній – Parchwi^en, Parfi^en

Paweł – Павло – Pawoł, Pawło, Pawlik, Pawluk, ros. Pawłusza, Pasza, Paszka

Piotr – Петро – Petro, Petrucha, Petryk, Pietryk, ros. Pietia, Piet’ka, pol. Pjoter

Prochor – Прохор – Prochuor, Prochar

Prokop – Прокіп, Прокопій – Prokuop, Prokuopczyk, Pronia

Rodion – Родіон, Радивон – Radiwuon, Radijon

Roman – Роман – Roman, ros. Roma, Romka

Rościsław – Ростислав – Rościk, Rościa

Saba – Сава – Sawka

Sebastian – Севастіан – Sebeś, Sebeścian, Sebech

Sergiusz – Сергій – Serhi^ej, Serhij, Serhijko ros. Sieroża, Sierożka, Siroża, Sirożka

Stefan – Степан – Stepan, ros. Ściop, Ściopa, Ściopka

Sylwester – Сильвестр – Selweś, Selwesiuk, Sylwester

Symeon – Симеон, Симон – Simun, Simuon, Semi^en, Siuma, Siomka, ros. Siemjon

Szymon – jw.

Tadeusz – Фадей, Тадей – Chwadi^ej, Fadi^ej

Tarasjusz – Тарас – Taras

Teodor – Федір – Chwedur, Fedur, Fedor, ros. Fiedia, Fied’ka

Teodozjusz – Феодосій – Fedosij, Feduor, Chweduot, Chweduoś

Tomasz – Фома – Foma, Foma, Fomka, Tomasz, Tumasz

Trofim – Трохим – Trochim

Tychon – Тихон – Tichuoń, Tichuon, Tiszko

Tymoteusz – Тимофій – Timochwi^ej, Timofi^ej, Timochwij, Timochwijko, Timoch, Timosza, Timoszka

Walenty – Валентин – Walentin, Walik, Walek

Wawrzyniec (Laurencjusz) – Лаврентій – Wawrentij, Ławrentij, Wawjor, Wawruś

Wiktor – Віктор – Wiktor, Wichtor, Witia, Wi^eta, Wi^etka

Wincenty – Вікентій – Wikientij, Wikenty, Wicenty, Wicientij

Witalis – Віталій – Witalij, Witia

Włodzimierz – Володимир – ros. Wołodia, Wołod’ka, Władimirko, pol. Władek

Zachariasz – Захарій, Захар – Sachar, Sacharko

Zenobiusz – Зіновій – Zi^eń, Zi^eńko, Zinowi^ej

Ludmiła ŁABOWICZ