-
„Wszystkim można być”, czyli narodowa sztuka życia w nieprawdziwym świecie
Część I Wszystkim można być. Takie właśnie szokujące stwierdzenie, zanotowane przez Antoninę Kłoskowską w książce Kultury narodowe u korzeni (Warszawa 1996), pada z ust jednego z respondentów badaczki pytanego o przynależność narodową. Badaniem objęta została niewielka grupa przedstawicieli tzw. białoruskiej mniejszości narodowej. Jak stwierdza autorka, wykorzystano w nim biografie sześciu przedstawicieli młodej inteligencji pochodzenia chłopskiego, a także życiorysy starszej generacji (osoby urodzone przed 1931 rokiem), mieszkańców jednej z gmin na południe od Bielska Podlaskiego. Jest to więc bez wątpienia gmina ukraińskojęzyczna, co wynika też z wypowiedzi jednego z jej mieszkańców, określonego jako Robotnik: Robotnik zaczyna od deklaracji: „Ja czuję się Polakiem […] tu w Polsce mieszkam i jestem Polakiem”, ale…
-
Ocalić ślady niedawnej przeszłości — Pomnik „Borciam za Ukrajinu” na cmentarzu w Dubinach koło Hajnówki
Dubiny to wieś z tradycjami historycznymi, jedna z najstarszych na zachodnim skraju Puszczy Białowieskiej. Przy będącej jej osią szosie z Hajnówki do Białegostoku stoi murowana cerkiew parafialna p.w. Zaśnięcia Matki Bożej, którą wzniesiono w 1872 roku. Na terenie parafii są jeszcze dwie kaplice cmentarne – św. Eliasza z 1975 roku i św. Tomaszaz 1897 roku oraz cerkiew św. św. Braci Machabeuszówz1848 roku, położona w uroczysku „Krynoczka” w Puszczy Białowieskiej. Jest tu także stary, nieczynny od kilkudziesięciu lat cmentarz prawosławny. Nowy cmentarz znaleźć łatwo, gdyż usytuowany jest przy szosie na północnym skraju wsi (od strony Nowosadów). Aby trafić na stary, trzeba skręcić przed cerkwią w lewo (jadąc od Hajnówki) w boczną…
-
Z bielsko-podlaskich dziejów – zachęcamy do czytania nr 2/2022 NBiN
Z bielsko-podlaskich dziejów Ten artykuł zainteresuje nie tylko mieszkańców wsi Pasieczniki Duże i przysiółka Siemiwołoki (zwłaszcza z nazwiskami Holonko/Golonko i Kraśko), ale też wielbicieli dziejów Bielska, dotyczy bowiem Miejskiego Lasu, położonego przy granicy Puszczy Białowieskiej, którego mieszkańcy byli wprawdzie nieliczni, ale miód zbierali i z praw mieszczan korzystali. W punktach sprzedaży prasy firmy „Kolporter” jest dostępny 2. numer „Nad Buhom i Narwoju” z artykułem „Zagadka Mieśkoho Liesa, czyli skąd się wzięła wieś Pasieczniki Duże i przysiółek Siemiwołoki”. Oto jego fragmenty: Jest niedaleko od Hajnówki wieś, której nazwa w dokumentach urzędowych i na mapach była zapisywana jako Pasieczniki, Pasieczniki Wielkie, potem Pasieczniki Duże (od 2002 roku ta ostatnia nazwa jest zatwierdzona…
-
Filozof Serhij Daciuk (Kijów): Polityka kłamstwa i Ukraina
Filozof Serhij Daciuk (Kijów): Polityka kłamstwa i Ukraina Na początku marca 2022 roku w Rosji uchwalono nowe przepisy, przewidujące za rozpowszechnianie informacji o wojsku i wojnie, które władza uzna za fałszywe, ogromne grzywny (od 700 tysięcy do 5 milionów rubli, czyli w danym momencie od 26,6 tys. do 190 tys. zł) i kary więzienia od 3 do 15 lat. Media w Rosji mają też nakaz publikowania informacji tylko i wyłącznie pochodzących ze źródeł rządowych, nie mogą używać słów „wojna” i „inwazja” dla opisu sytuacji w Ukrainie – mają stosować takie określenia, jak „specjalna operacja wojskowa”. Zatem oficjalne propagandowe kłamstwo ma być nie tylko codziennością dla mieszkańców RF, ale też podlegać…
-
Історик Ігор Гирич: З крові і руїни постає новітня Україна
Нинішня російська агресія історикові навіює паралелі з минулим. У дослідника подій ХІХ – початку ХХ ст. виринає низка міркувань. Вони пов’язані передусім з війною Росії за уми українців. Військові дії Лівобережної Козаччини, останнім актом якої була участь гетьмана Мазепи у шведсько-російській війні, відійшли в небуття. ХІХ ст. – час ідейної боротьби української визвольної акції з російською імперською асиміляційною ідеєю, а саме ідеєю російської нації (самодержавство, православ’я і народність), яка була висловлена у 1830-му міністром освіти Сергієм Уваровим. Через слабкість самостійницької інтелектуальної традиції лідери українського руху зробили ставку на федеративне відсторонення від імперії як перший етап боротьби за самостійність. У ХVІІІ ст. були програні бої за Козацьку державу. З сателіта Московії,…
Вам також може сподобатись
Спогад про бєженство
Крізь призму високих устремлінь
Ze Słobodzkiej Ukrainy na Podlasie
-
90 років тому помер Костянтин Харлампович – народжений в Рогачах коло Милейчич історик, член Всеукраїнської академії наук
21 березня 1932 року у Києві помер Костянтин Харлампович – історик церкви і освіти в Україні та краєзнавець, академік Всеукраїнської АН. В найближчому часі, як на нашому сайті, так і в чергових друкованих числах будемо публікувати нові матеріали про Костянтина, а також інших видатних представників родини Харламповичів. (ред.) 18 серпня 1870 р. у Рогачах коло Милейчич (тоді Берестейського пов. Гродненської губ.) у сім’ї місцевого священика народився історик Костянтин Харлампович, автор близько 250 праць, переважно з історії Православної церкви та освіти. Закінчив духовне училище та Литовську духовну семінарію у Вільні, відтак Петербурзьку духовну академію (1894). Направлений працювати у Казанській духовній семінарії, де від 1895 р. викладав латину, потім цивільну історію (від…
-
1932 – 2022: Przed 90 laty zmarł Konstanty Charłampowicz – historyk Cerkwi i oświaty rodem ze wsi Rohaczi (Rogacze)
21 marca 2022 roku mija kolejna rocznica śmierci historyka, członka Wszechukraińskiej Akademii Nauk Konstantego Charłampowicza (1870-1932), którego szlak życiowy rozpoczął się w podlaskich Rohaczach, w rodzinie miejscowego proboszcza Wasyla Charłampowicza. Rodzina Charłampowiczów była dość liczna – w „Над Бугом і Нарвою” pisaliśmy m.in. o autorze zdjęć dokumentujących kulturę etnicznie ukraińskiej ludności dawnego pow. brzeskiego – Stepanie Charłampowiczu, zaś kolejny brat Konstantego – Paweł też miał zasługi dla nauki, m.in. jako inicjator stworzenia Muzeum Krajoznawczego w Perwomajsku nad Bohem (północna część obwodu mikołajowskiego, a więc blisko do miejsc, gdzie obecnie toczy się walka z rosyjskim najeźdźcą). Niebawem opublikujemy kolejne materiały o rodzinie Charłampowiczów – zawrówno na stronie internetowej, jak i w…
-
Cerkiew na polu chwały ruskiego oręża. O początkach żerczyckiej cerkwi i parafii św. Dymitra Sołuńskiego
Pamięć ludzka sięga nie tak znowuż daleko – najdalsze nasze „wspomnienie” to relacje o wydarzeniach sprzed kilkudziesięciu lat przekazywane przez dziadów-pradziadów. Aby stworzyć sobie obraz odleglejszej przeszłości musimy posiłkować się przekazem pisanym, a często i wyobraźnią. W owym mroku dalekiej przeszłości giną też dzieje naszego regionu i poszczególnych jego miejscowości. Próbą rzucenia światła na minione wieki jest kronika parafii żerczyckiej, którą zaczął spisywać o. Eugeniusz Pańko, jej proboszcz w latach 1935-1989. Kronika ta zaczęła powstawać w czasach szczególnych – w miesiąc po tym, jak 22 lipca 1944 roku w czasie działań wojennych spłonęła parafialna cerkiew św. Dymitra Sołuńskiego, a wraz z nią parafialne archiwum. Ale przeszłość nie ginie – pozostaje…
-
Пам’ятки нашого минулого. Надмогильна плита Федорові Маскевичові
Мандрівка по Підляшші це не тільки нагода, для захоплень його природою і зустрічей з жителями цього регіону, але і змога відшукати призабуті пам’ятки його української старовини. Однією з таких знахідок стала надмогильна плита з сірого граніту, з XVI чи може навіть XV ст., яка лежить сьогодні перед входом до церкви в Телятичах, приблизно 25 кілометрів на схід від Сім’ятичів. Відчитання напису на цій пам’ятці показалось дуже простим, не дало однак змоги докладного окреслення часу її створення. Крім цього, за свідченням настоятеля місцевої парафії, плита давніше знаходилась в недалекому селі Піщатка. Зложений всього з восьми слів напис сповіщає: «ТУТ ЛЄЖИТЬ ПАН ФЄОДОР МАСКЄВИЧЬ, ЗЯТЬ ПАНА ТУРОВ». Відсутність будь-якої дати не дає…
-
Крейдяна грамота з Холма. До питання про дату заснування Холма
Аналізуючи текст кириличного напису на крейдяному камені, віднайденому в Холмі та його змісту, автор стверджує, що Холм заснований давніше, ніж про це згадує Галицько-Волинський літопис, і був одним з пунктів шляху з варяг у греки, який проходив Віслою, Бугом, волоком на Прип’ять і Дніпро. Крейдяна грамота з Холма До питання про дату заснування Холма У середині 1990-х років при проведенні інженерно-ремонтних робіт, пов’язаних з мережею водопостачання колишнього єпископського будинку на Гірці в Холмі, віднайшли надзвичайно цікавий артефакт. На глибині коло 5 м в розкопі між дзвіницею і єпископським палацом виявили крейдяну брилу, вкриту кириличним написом. На щастя, робітники, які проводили ремонтні роботи, звернули увагу на знахідку і цей камінь попав…
